Tag: Platon
-
Metoda dramatyzacji
Publikujemy tłumaczenie Metody dramatyzacji, ważnego tekstu Gillesa Deleuze’a. W ten projekt zaangażowaliśmy wiele osób, którym na wstępie składamy serdeczne podziękowania. Tekst przetłumaczył Marek Tokarzewski. Tłumaczenie przejrzała dr Barbara Brzezicka (UG), a dr Cezary Rudnicki (UWr) podzielił się z nami dalszymi uwagami i napisał długi piąty przypis. Grafikę ilustrującą tekst narysował Kamil Frąckiewicz. Cały proces koordynował […]
-
Czym jest wiedza? Problem Gettiera
Wydaje się, że wielkie problemy filozoficzne inicjowane były w opasłych tomach wielkich dzieł filozoficznych. Do wielkich problemów z zakresu epistemologii zaliczają się takie zagadnienia, jak sądy syntetyczne a priori i filozofia transcendentalna, zapoczątkowane przez Krytykę czystego rozumu Immanuela Kanta. Wielki problem indukcji zapoczątkował David Hume w Traktacie o naturze ludzkiej. Natomiast wielki problem uposażenia poznawczego […]
-
(Nie)istnienie faktów negatywnych – ujęcie Ludwiga Wittgensteina oraz Romana Ingardena
Zagadnienie faktów negatywnych jest kwestią filozoficzną przedstawianą w pytaniu „czy niebyt / negacja / nicość jest czymś samodzielnym i autonomicznym?”. Dla osoby niezwiązanej na co dzień z filozofią, może się to wydać pytaniem absurdalnym i mocno wyabstrahowanym, jednak kiedy przyjrzymy się temu z bliska, w świetle ontologii, sprawa nie jest taka oczywista. Zagadnienie to jest […]
-
Człowiek w epoce postpiśmiennej
Zarysujmy pewien kontekst: żyjemy w czasie szybkiego rozwoju technologii informatycznych. Komputery osobiste, Internet, później smartfony czy tablety – wszystko to stało się nieuniknioną częścią życia człowieka na Zachodzie w przeciągu ostatnich 40 lat, a obecnie są one dostępne niemal na całym świecie. Mowa też o sztucznej inteligencji, która w tym momencie jest wykorzystywana w naprawdę […]
-
O nieistniejącej filozofii nieistniejącego państwa
Okres zaborów jest jednym z najbardziej absurdalnych w historii Polski. Z jednej strony jest to czas, w którym polskie państwo nie istnieje na mapie. Nie posiada ani organów władzy, ani armii, będąc całkowicie zależnym od woli wrogich mocarstw, które przejęły jego dawne tereny. Z drugiej jednak strony najwybitniejsze dzieła polskiej kultury powstały w tym właśnie […]
-
Roman Ingarden i fenomenologia – wprowadzenie
Mamy rok 2020, początek listopada, rozpoczynamy kolejną przygodę z filozofią polską na „Radykalnym słoniu”. Wydarzenia polityczne i społeczne rozgrywają się w szybkim tempie, może rozmowa o fenomenologii będzie okazją do chwili wytchnienia od rozpalonych emocji politycznych. Zachęcamy do podjęcia epoché, wstrzymania się od sądu, wzięcia w nawias przekonań i założeń. Przynajmniej na paręnaście minut.
-
Interpretacja hermeneutyczna a problem nieaktualizowanych przed-sądów. Kiedy koło hermeneutyczne przestaje nim być?
Hermeneutyka jest teorią i metodologią interpretacji, która oferuje narzędzia potrzebne do poprawnej interpretacji tekstów i wytworów kultury. Choć sama[1] hermeneutyka pod tą właśnie nazwą pojawiła się dopiero w XVII wieku, to już w starożytnej Grecji, w dziełach Arystotelesa, w których analizuje on znaczenie słów, możemy doszukać się jej zalążków. Być może nawet jeszcze wcześniej, wraz […]
-
Filozofia kultury Georga Simmla i dyskusja o panteizmie
Na start, jak to mawiają hakerzy i zwolennicy teorii o UFO, full disclosure. Przedrukowuję na „słoniu” esej, który przygotowałem na zajęcia z filozofii kultury. Naszym zadaniem było napisanie czegoś o książce Georga Simmla – zdecydowałem się na wybór eseju O panteizmie. Wydaje mi się, że ideowo jesteśmy zbliżeni – Simmel przychyla się do panteizmu, ja […]
-
Czas pozbawiony punktu odniesienia
Prezentujemy trzeci – i na razie ostatni – wybór aforyzmów Miłosza Wieczora. Zakończenie jakby bardziej ponure, z akcentem na absurdalność ludzkiego życia. Może czuć już w powietrzu zapach zapadającego zmierzchu? Poza tym, jak zwykle, zachęcamy też do zapoznania się z dwoma poprzednimi wyborami, a to kolejno: Kondycja zachodniego człowieka oraz Nawet w nieobecności wolnej woli.
-
Tales z Miletu – pierwszy filozof
Śledzenie losów historii filozofii nasuwa wiele pytań. Jedno z tych najbardziej podstawowych brzmi – kto był pierwszym filozofem? Kto wprawił w ruch to wielkie koło myśli europejskiej, które po dziś dzień kręci się, zajmując umysły naszego kontynentu? Sokrates? Ależ skąd! Była filozofia przed Ateńczykiem. Zaś za pierwszego jej przedstawiciela uchodzi Tales z Miletu – kupiec, […]
-
Platon a współczesne nurty polityczne
Podczas analizy platońskiej filozofii polityki na tle nowożytnych nurtów politycznych odniosę się głównie do bardzo różnych od siebie pozycji: Platona Erica Voegelina i Społeczeństwa Otwartego i jego wrogów Karla Poppera. Tym, co łączy obu myślicieli jest dorastanie w czasach olbrzymiej popularności radykalizmów prawicowych i lewicowych oraz autorytarnych, korporacyjnych rządów Engelberta Dollfusa sprzymierzonego z Benito Mussolinim.
-
Hans-Georg Gadamer i koło hermeneutyczne
W tym artykule zajmiemy się omówieniem myśli ważnego XX-wiecznego filozofa – Hansa-Georga Gadamera, twórcy hermeneutyki ontologicznej. Najpierw przedstawimy jego biografię, następnie poszukamy odpowiedzi na pytanie, czym w ogóle jest hermeneutyka, by dalej przyjrzeć się temu, jak Gadamer czyta Platona i jakie zadanie filozoficzne postawił w swoim głównym dziele, czyli w Prawdzie i metodzie.