Kategoria: Polski listopad
-
Filozofia społeczna Róży Luksemburg. Rozmowa z dr Damianem Winczewskim
Akcję Polski listopad domykamy w… grudniu. 30 listopada spotkaliśmy się na Zoomie z dr Damianem Winczewskim, aby porozmawiać o jego książce: Filozofia społeczna Róży Luksemburg. Naszą rozmowę nagraliśmy i wrzuciliśmy na kanał fundacji na YouTube. Do obejrzenia w rozszerzeniu tego wpisu.
-
Prawo Tworzenia fundamentem filozofii Józefa Hoene-Wrońskiego
Trwa Polski listopad – nasza inicjatywa związana z popularyzacją filozofii polskiej. Dzisiaj zachęcamy was do zapoznania się z tekstem Józefa Okulewicza o filozofii Józefa Hoene-Wrońskiego. Może tym razem uda nam się wspólnie lepiej zrozumieć, czym jest Prawo Tworzenia.
-
Prozatorska twórczość i filozofia Adama Mickiewicza
Postaci Adama Mickiewicza nie trzeba przedstawiać nikomu, kto przeszedł przez system edukacji na poziomie podstawowym. Powszechna wiedza o tej postaci jest jednak tak powierzchowna, że przynosi jej raczej ujmę niż zaszczyt. Program nauczania przywiązuje dużą wagę do biografii Mickiewicza, która ma dać klucz do interpretacji wierszy i sprowadza się zazwyczaj do jego romansów i egzaltowanego patriotyzmu. Pomija się przez to istotę rzeczy – światopogląd, jakiemu hołdował narodowy poeta.
-
Człowiek w epoce postpiśmiennej
Zarysujmy pewien kontekst: żyjemy w czasie szybkiego rozwoju technologii informatycznych. Komputery osobiste, Internet, później smartfony czy tablety – wszystko to stało się nieuniknioną częścią życia człowieka na Zachodzie w przeciągu ostatnich 40 lat, a obecnie są one dostępne niemal na całym świecie. Mowa też o sztucznej inteligencji, która w tym momencie jest wykorzystywana w naprawdę […]
-
Polska Szkoła Prawa Międzynarodowego
Gdy zastanawiamy się nad filozofią prawdziwie polską, tj. taką, która jest oryginalna i która nie jest tylko i wyłącznie rozwinięciem zagranicznej filozofii, jako pierwsza myśl narzuca się pewnie Szkoła Lwowsko-Warszawska, mesjanizm lub dokonania Romana Ingardena. XIX wiek, dość późno na oryginalną filozofię, jak na naród, który swoje korzenie ma jeszcze w X wieku, a jego […]
-
Współczesne dzieło muzyczne w ujęciu filozofii Romana Ingardena
Myśląc o jakimkolwiek dziele muzycznym, odczuwam przede wszystkim ponadmaterialną głębię i swoistą strukturalną złożoność harmonicznie przeplatających się ze sobą brzmień instrumentów i wokali. Nie sposób jest wskazać na fizyczny fundament konkretnego utworu muzycznego, stąd też przyjmuje się, iż są nim fenomeny dźwiękowe i zjawiska akustyczne same w sobie. Rozważania traktujące o partykułach kompozycji klasycznych, które […]
-
Filozoficzne aspekty myśli Józefa Piłsudskiego
Trudno uznać Józefa Piłsudskiego za filozofa lub ściśle powiązać go z jakimś nurtem filozoficznym. Należałoby raczej pisać o luźnych związkach postawy Piłsudskiego z wybranymi typami myślenia. Pewne prądy filozoficzne Piłsudski próbował sobie przyswoić, a z pewnymi łączyła go nie w pełni uświadomiona bliskość. Bohdan Urbankowski podjął się próby rekonstrukcji jego filozoficznej postawy, od czasów, gdy […]
-
O nieistniejącej filozofii nieistniejącego państwa
Okres zaborów jest jednym z najbardziej absurdalnych w historii Polski. Z jednej strony jest to czas, w którym polskie państwo nie istnieje na mapie. Nie posiada ani organów władzy, ani armii, będąc całkowicie zależnym od woli wrogich mocarstw, które przejęły jego dawne tereny. Z drugiej jednak strony najwybitniejsze dzieła polskiej kultury powstały w tym właśnie […]
-
Ontologia w Szkole Lwowsko-Warszawskiej
O Szkole Lwowsko-Warszawskiej mówi się różnie. Niektórzy twierdzą, że mówi się za dużo, niektórzy twierdzą, że mówi się za mało, niemniej, niezależnie od tego, ile się o SLW mówi, mam wrażenie, że i tak za dużo się mówi, a za mało z nią robi. Jestem zdania, że wiele dokonań wychowanków Kazimierza Twardowskiego jest wartościowych, niezależnie […]
-
Człowiek wśród skorpionów, czyli Czesława Miłosza wieniec na florenckim cmentarzu
Już sam tytuł opowiadającej o Stanisławie Brzozowskim książki Czesława Miłosza, Człowiek wśród skorpionów, dość dobrze pokazuje kierunek, w którym myśl swoją będzie prowadził poeta. Skupi się on bowiem nie na szczegółach filozoficznych samej myśli Brzozowskiego, ale raczej na dramatycznej i inspirującej sytuacji, w jakiej znalazł się ten oryginalny i warty uwagi myśliciel, oraz w jakiej […]
-
Rola kontekstu społecznego w polemice Jana Śniadeckiego z Kantem
Słusznie mówi się o Janie Śniadeckim jako o wybitnym przedstawicielu polskiego oświecenia. Na początku trzeba zauważyć, że zainteresowania Śniadeckiego były bardzo szerokie, a ogniskowały się wokół zagadnień przyrodniczych i matematyki. Jest szczególnie ważne, aby pamiętać o tych zainteresowaniach także w kontekście Śniadeckiego recepcji i krytyki filozofii transcendentalnej Kanta, na które to zagadnienie chciałbym zwrócić uwagę […]
-
Naturalny metajęzyk semantyczny, czyli Anna Wierzbicka w akcji
Pytając o zasłużone dla nauki Polki, zapewne usłyszymy w odpowiedzi nazwisko Marii Skłodowskiej-Curie, ale niewiele więcej. W związku z tym postaram się przybliżyć dzieło życia Anny Wierzbickiej,[1] polskiej językoznawczyni; dzieło to nazwała naturalnym metajęzykiem semantycznym (NSM, ang. natural semantic metalanguage). Pierwszą publikacją na jego temat jest Semantic Primitives z 1972 r., ale teoria NSM okazała […]