Zachęcamy do przeczytania eseju Społeczny bunt a koncepcja mitu Georges’a Sorela autorstwa Cypriana Kraszewskiego.
Author: Cyprian Kraszewski
Cyprian Kraszewski (ur. 1993) - Magister filozofii i kulturoznawca; studiował na Uniwersytecie Gdańskim; członek DKF "Miłość Blondynki" na UG oraz Fundacji Humanity Plus Philosophy; publicysta internetowy i działacz społeczny; współtwórca industrialno-punkowego projektu Falanster.
Trudno uznać Józefa Piłsudskiego za filozofa lub ściśle powiązać go z jakimś nurtem filozoficznym. Należałoby raczej pisać o luźnych związkach postawy Piłsudskiego z wybranymi typami myślenia. Pewne prądy filozoficzne Piłsudski próbował sobie przyswoić, a z pewnymi łączyła go nie w pełni uświadomiona bliskość. Bohdan Urbankowski podjął się próby rekonstrukcji jego filozoficznej postawy, od czasów, gdy ten posługiwał się pseudonimami „Ziuk” czy „Towarzysz Wiktor”, aż do zamachu majowego. W książce Filozofia czynu. Światopogląd Józefa Piłsudskiego, Urbankowski podjął się mrówczej pracy, dokonując bardzo szczegółowej analizy twórczości Piłsudskiego. W ostateczności napisał achronologiczną para-biografię, ciekawą raczej dla wąskiego grona zainteresowanych. Próba ta jednak zasługuje na uznanie. Opierając się na tej pozycji, nakreślę w skrócie najważniejsze elementy światopoglądu twórcy Legionów Polskich.
Henri de Saint-Simon (1760-1825) należy do najważniejszych i najbardziej wpływowych teoretyków socjalizmu. Można go nazwać właściwym twórcą tej doktryny. To w jego środowisku narodził się termin „socjalizm”. Myśl ta odcisnęła piętno nie tylko na filozofii marksistowskiej, ale również na idei pozytywistycznej – był „nauczycielem” założyciela szkoły pozytywistycznej, Auguste’a Comte’a.
Ernst Jünger (1895-1998) to, obok Oswalda Spenglera i Carla Schmitta, jeden z najważniejszych przedstawicieli rewolucji konserwatywnej. Można powiedzieć, że stanowi „lewe” skrzydło tego nurtu, na co wskazuje nawet tytuł jego najważniejszego dzieła filozoficznego, które będę omawiał – Robotnik. Na kształt dzieła wywarła wpływ atmosfera panująca w Republice Weimarskiej po I wojnie światowej. W klimacie niespełnionych ambicji imperialnych i poczucia krzywdy ze strony Ligi Narodów rosły w Niemczech wpływy kombatantów[1]. Sam Jünger był żołnierzem niemieckim w okresie I wojnie światowej.
Marksizm pojawił się w Polsce wraz z rozwojem kapitalizmu w II połowie XIX wieku dzięki takim działaczom jak Ludwik Waryński i Ludwik Krzywicki . W początkach istnienia nurt ten nie był na naszych ziemiach zbyt popularny z powodu braku uformowanej klasy społecznej, jaką miał reprezentować – proletariatu. Polska jednak odegrała istotną rolę w rozwoju marksizmu. W artykule tym dokonam przeglądu najważniejszych polskich filozofów marksistowskich i bliskich marksizmowi, których można włączyć do panteonu myśli niepodległościowej. Przedstawię również poglądy poszczególnych marksistów na niepodległość Polski.
Stęskniliście się za poezją na naszych łamach? My też! Na dzisiaj mamy dla was zestaw czterech wierszy autorstwa Cypriana Kraszewskiego. Eseistykę Cypriana już znacie, będzie jej więcej w przyszłości. Na razie jednak zachęcamy do zobaczenia, jak jeden z założycieli „Radykalnego słonia” wypada jako poeta.
Katolicyzm jest do tego stopnia zrośnięty z kulturą polską, że spora część polskich środowisk konserwatywnych i narodowych w geście odrzucenia katolicyzmu widzi odrzucenie samej polskości, nawet jeśli ich członkowie sami nie są katolikami. Przykład z historii? Roman Dmowski, który był agnostykiem. Katolicyzm ukształtował polskie dzieje, a właściwie bezdzieje. O polskiej bezdziejowości pisali Stanisław Brzozowski i Jan Stachniuk.
Podczas analizy platońskiej filozofii polityki na tle nowożytnych nurtów politycznych odniosę się głównie do bardzo różnych od siebie pozycji: Platona Erica Voegelina i Społeczeństwa Otwartego i jego wrogów Karla Poppera. Tym, co łączy obu myślicieli jest dorastanie w czasach olbrzymiej popularności radykalizmów prawicowych i lewicowych oraz autorytarnych, korporacyjnych rządów Engelberta Dollfusa sprzymierzonego z Benito Mussolinim.
Oswald Spengler nie zyskał uznania w środowisku akademickim, zdobył jednak pewną popularność wśród mieszkańców Republiki Weimarskiej. Nauczyciel matematyki postanowił oddać się rozważaniom nad historią, co zaowocowało dziełem Zmierzch Zachodu. Z czasem coraz bardziej oddał się analizom politycznym. W 1933 roku, tym samym, w którym do władzy doszedł Adolf Hitler, napisał Lata decyzji. Niemcy a bieg dziejów powszechnych. Nie jest to dzieło na miarę wcześniejszego Zmierzchu Zachodu. Jest to arcydzieło narodowo-konserwatywnego szuryzmu, mimo to warto mu się przyjrzeć.
Kazimierz Kelles-Krauz był jednym z najwybitniejszych polskich socjologów, a także jednym z najważniejszych polskich marksistów, niestety jednym z najmniej docenianych. Jako działacz polityczny łączył idee patriotyczne i marksistowskie, zaś jako filozof i socjolog twórczo rozwijał materializm historyczny. Zmarł w wieku 33 lat (w 1905 r.) gdy trwała pierwsza robotnicza rewolucja na terenie Imperium Rosyjskiego. Kelles-Krauz wpłynął na ideologię Polskiej Partii Socjalistycznej. Za priorytety uważał niepodległość Polski i zaprowadzenie w niej systemu socjalistycznego.